Czym grozi niedobór wapnia?
Wapń znany jest nam wszystkim jako ważny składnik zębów i kości. Jednak funkcja budulcowa nie jest jego jedyną rolą w organizmie. Pomaga on również w utrzymaniu prawidłowego rytmu serca, pracy mięśni, a nawet reguluje funkcjonowanie naszego układu immunologicznego. Obniżony poziom wapnia we krwi nazywamy hipokalcemią, a długotrwałe niedobory wapnia mogą nieść za sobą poważne zdrowotne konsekwencje.
Jakie mogą być przyczyny hipokalcemii?
Niedobór wapnia może wystąpić w każdym wieku, wystarczy, że mamy zbyt ubogą dietę. Można wyróżnić kilka czynników w dużym stopniu zwiększających ryzyko wystąpienia niedoborów wapnia:
- leki obniżające zdolność wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, np. antybiotyki (głównie tetracykliny), środki antykoncepcyjne, leki uspokajające, kortykosteroidy. Upośledzenie wchłaniania wapnia występuje również w wyniku nadużywania alkoholu
- nietolerancja pokarmowa eliminująca z diety produkty bogate w wapń, np. nietolerancja laktozy
- zmiany hormonalne, zwłaszcza u kobiet w trakcie menopauzy – wzrasta wówczas ryzyko rozwoju osteoporozy związanej właśnie z niedoborem wapnia i ubytkiem masy kostnej
- niedoczynność tarczycy – osoby na nią chorujące mogą cierpieć na niedobory wapnia. Nieprawidłowa praca tarczycy powoduje, że organizm nie produkuje wystarczających ilości parathormonu – hormonu odpowiedzialnego za regulacje poziomu wapnia we krwi.
- niedobory witaminy D – zaburzają procesy wchłaniania wapnia.
- przewlekłe choroby nerek – zwłaszcza na początku choroby wydalanie wapnia z organizmu może się zwiększyć. Na późniejszych etapach procesy usuwania wapnia są upośledzone, dlatego warto mieć to na uwadze przyjmując ewentualne suplementy i regularnie kontrolować poziom tego związku w organizmie
- dieta wegańska – ze względu na to, że jest pozbawiona przetworów mlecznych jest uboższa w wapń. Konieczne jest więc dostarczanie go w innej postaci, np. brokułów, jarmużu czy natki pietruszki
Niedobory wapnia mogą również pojawić się w przypadku niedożywienia lub tzw. zespołu złego wchłaniania, będącego wynikiem choroby lub zaburzeń procesu trawienia (np. biegunka podróżnych, przewlekłe zapalenie trzustki, mukowiscydoza, zespół krótkiego jelita).
Objawy wskazujące na niedobory wapnia i skutki hipokalcemii
Największym rezerwuarem wapnia w naszym organizmie są kości. Dlatego nie odczuwamy lekkich i krótkoterminowych objawów związanych z jego niedoborami. Pojawiają się one dopiero wówczas, gdy organizm przez dłuższy czas będzie zmuszony pobierać wapń z rezerw. Wówczas zaczniemy obserwować poważne objawy związane z układem nerwowym, mięśniowym i kostnym. Do skutków długotrwałego niedoboru wapnia należą:
- uczucie otępienia lub utraty pamięci
- mimowolne skurcze mięśniowe
- drętwienie i mrowienie w rękach, stopach i twarzy
- obniżenie nastroju, a nawet depresja
- halucynacje
- osłabienie paznokci, zębów (skłonność do próchnicy), podatność kości na złamania i pęknięcia
- napady padaczkowe u osób niecierpiących na to schorzenie
Ze względu na ważną rolę wapnia w wielu procesach organizmu jego niedobory będą miały wpływ na wszystkie komórki i organy, powodując również spowolnienie wzrostu włosa czy zaburzenie struktury skóry. Wapń jest jednak przede wszystkim pierwiastkiem odgrywającym niezwykle ważną rolę w neuroprzekaźnictwie – stąd skutki jego niedoboru wiążą się głównie z układem nerwowym.
